अन्तरिक्ष विज्ञान नै एउटा राष्ट्रको समग्र विकासको परिसूचक एवम् राष्ट्रिय गौरवको आधार भएकोले यस क्षेत्रको विकासले एउटा राष्ट्रको समृद्धिलाई प्रतिविम्वित गर्दछ भने यस क्षेत्रको अविकसित अवस्थाले राष्ट्रको पछौटेपनलाई दर्शाउदछ । तसर्थ आज सम्पूर्ण विश्व नै अन्तरिक्ष अन्वेषण र अध्ययन अनुसन्धानमा अहोरात्र संलग्न छ । मानव चन्द्र विजय पश्चात् मङ्गलग्रहमा आफ्नो उपनिवेश स्थापना गर्नमा अग्रसर भै सकेको छ भने टेराफार्मिङ (अन्यग्रह-उपग्रहलाई पृथ्वी समान बनाउनु) र अन्तरिक्ष पर्यटन जस्ता कुराहरू विज्ञानकथामा मात्र सीमित नरहेर वास्तविकतामा परिणत भैसकेका छन् । यस्तो परिस्थितिमा नेपालमा एकमात्र अन्तरिक्ष विज्ञानको अध्ययन अनुसन्धान तथा विकास एवम् जनमानसमा वैज्ञानिक चेतना तथा संस्कार प्रवाह गर्ने कार्यमा संलग्न यस संस्थाको अत्यधिक महत्व रहेको छ । वी.पी. कोइराला मेमोरियल प्लानेटेरियम तथा अब्जरभेटरी र विज्ञान सङ्ग्रहालय विकास समितिले यस क्षेत्रको विकासको लागि आवश्यक पूर्वाधारहरू समेत श्रृजना गरी यस क्षेत्रमा निरन्तर रूपमा कार्य गरी रहेको छ । यसै सन्दर्भमा नगरकोटमा राष्ट्रिय बेधशालाको स्थापना गरी अध्ययन अनुसन्धानको कार्यलाई निरन्तरता दिनुका साथै भौतिकशास्त्र स्नातकोत्तर तहमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूले निरन्तर रूपमा अनुसन्धनात्मक कार्यहरू गर्दै आईरहेका छन् । साथै प्रतिवर्ष देशका कुनाकाप्चाहरूबाट समेत समय समयमा विद्यार्थीहरूलाई आमन्त्रण गरी अध्ययन अनुसन्धान गराउने गरिएको छ। यसका साथै उक्त अब्जरभेटरीमा नासा, युरोपियन यूनियन, इन्टरनेशनल एस्ट्रोनोमिकल यूनियन समेतका वैज्ञानिकहरू आएर अध्ययन अनुसन्धान गर्ने गरेका छन् । साथै यस समितिले जनमानसमा वैज्ञानिक चेतना तथा संस्कारको प्रादुर्भाव गर्नका लागि नेपाल जस्तो रूढीवादीबाट आक्रान्त समाजलाई विज्ञान तथा प्रविधिको सार्थक ज्ञानको प्रवाह गरी रूढीवादबाट मुक्त गरेर वैज्ञानिक चेतना तथा वैज्ञानिक सोचमा आधारित समाजको निर्माण गर्नका लागि अहम् भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छ। यसै परिप्रेक्ष्यमा विज्ञान सङ्ग्रहालय सर्वसाधारणका लागि खुल्ला गरिसकिएको छ। त्यसै गरि स्पेस थिएटरको निर्माण कार्यको प्रारम्भ अन्तिम चरणमा पुगिसकेको छ।
विश्वमा अन्तरिक्ष विजयको महा–अभियानको प्रारम्भ सँगै चन्द्रमा तथा अन्य आकाशीय पिण्डहरू लगायत अन्तरिक्षको अन्वेषण तथा शान्तिपूर्ण प्रयोग सम्बन्धी सन्धि-सम्झौतामा नेपाल १६ अक्टोवर १९६७ मा पक्ष राष्ट्र रहन गएको सन्दर्भमा नेपालमा प्लानेटेरियम, बेधशाला तथा विज्ञान सङ्ग्रहालयको स्थापना, सञ्चालन तथा विकास गरी जनमानसमा वैज्ञानिक चेतना तथा संस्कारमा अभिबृद्धि गर्न, खगोल विज्ञान, खगोल भौतिक विज्ञान, अन्तरिक्ष विज्ञान तथा ज्योर्ति विज्ञानमा अध्ययन अनुसन्धान गर्न, विज्ञान तथा प्रविधिको सार्थक ज्ञानलाई जनमानसमा प्रवाहित गर्न विकास समिति ऐन, २०१३ बमोजिम वी.पी. कोईराला मेमोरियल प्लानेटेरियम तथा अब्जरेभटरी र विज्ञान सङ्ग्रहालय विकास समितिको स्थापना भएको हो ।
सोचः
उद्देश्य :
यो त्रिभुवन विश्वविद्यालयको परिधिमा नेपालको किर्तिपुर, काठमाडौं, नेपालमा रहेको राष्ट्रिय स्तरमा नेपालको पहिलो र एक मात्र विज्ञान संग्रहालय हो।
YOUTUBE मा जानुहोस्Copyright © 2023 All Rights Reserved. Designed and Developed with by Theme Nepal
